Waar komt dit gevoel vandaan - "Ik ben een goed leven / ware liefde / welzijn niet waard"? Of een vaste overtuiging dat "ik niet het recht heb om gelukkig te zijn, alleen om te lijden en anderen te benijden"? En is het mogelijk om deze overtuiging te veranderen en te leren genieten van wat er gebeurt? Psycholoog Robert Taibbi vertelt hierover.
Niet iedereen is klaar om direct toe te geven dat ze het verlangen om gelukkig te zijn hebben opgegeven. En meer nog, niet iedereen zal de exacte dag noemen waarop het gebeurde. Deze mensen zijn als de ongelukkige agent van de geheime dienst die 40 jaar na de moord op John F. Kennedy in een interview toegaf dat hij zichzelf nooit zou vergeven voor de vertraging, die naar zijn mening tot de tragedie leidde.
De overtuiging dat een persoon geluk niet waard is, gaat vaak ondergronds en saboteert koppig elke poging om van het leven te genieten. Zo iemand leeft met een matige, maar tegelijkertijd chronische depressie, gaat niet verder dan de eerste date in een relatie, en als hij interesses en hobby's heeft, probeert hij ze niet eens echt te realiseren.
Hoogstwaarschijnlijk voelt hij angst, maar kan hij de bron niet lokaliseren. Of zo iemand zich nu bewust is van wat er gebeurt of niet, het eindresultaat is hetzelfde: er is een langzame maar onomkeerbare erosie van het leven.
Typische bronnen van zelfsabotage
Zonden van het verleden
Terugkijkend op zijn leven, ziet een persoon alleen wat hij verkeerd heeft gedaan en de mensen die hij pijn heeft gedaan. Zijn leven is een kroniek van vernietiging en verdriet. Schuld en spijt zijn zijn belangrijkste emoties. Ongeluk is een levenslange gevangenisstraf die hij vrijwillig koos te dragen.
Schuld van de overlevende
Elvis Presley's tweelingbroer stierf kort na zijn geboorte, en Elvis zou altijd geplaagd zijn door schuldgevoelens omdat hij het overleefd had, terwijl zijn tweelingbroer dat niet deed. Het schuldgevoel van deze overlevende achtervolgt waarschijnlijk diezelfde geheime dienst-agent Kennedy, en degenen die de vliegtuigcrashes hebben overleefd, en die artsen, redders, brandweerlieden die denken dat ze niet genoeg hebben gedaan om het slachtoffer te redden. Schuldgevoel gaat vaak gepaard met PTSS.
Letsel
Vrouwen die als kind seksueel zijn misbruikt, leven met het hardnekkige gevoel dat ze 'vies' zijn. Ze vinden zichzelf onwaardig om kinderen te krijgen. Jeugdtrauma laat niet alleen emotionele littekens achter, het creëert een vertekend zelfbeeld bij het kind. Hij leeft met schuldgevoelens, met de angst dat er weer geweld zal plaatsvinden, ervaart de wereld als onveilig, waardoor de minste glimp van vreugde wordt overstemd.
ouderlijke angst
Een ouder is zo gelukkig als zijn meest ongelukkige kind. Velen hebben dit uit ervaring geleerd. De ouderfunctie wordt niet uitgeschakeld op de dag dat het kind 18 wordt. Daarom kunnen onze angst, soms schuldgevoelens en hulpeloosheid een constante achtergrond worden, een last in het dagelijks leven.
Kritisch zelfbeeld
Degenen die zichzelf voortdurend bekritiseren, zijn perfectionisten. Vaak hebben ze in hun jeugd mishandeld en kregen ze extreem negatieve feedback van hun ouders, en als volwassenen zitten ze vast aan de onderkant van de put en kunnen ze daar niet uit. Maar als geluk gebaseerd is op wie je bent, en wie je bent op wat je doet, en dat perfect doet, dan is een gelukkig leven voor jou niet haalbaar.
Soms lukt het je om je doel te bereiken, maar vaker wel dan niet. Het enige wat je overhoudt is een boze stem in je hoofd die je eraan herinnert dat je het weer verpest hebt, dat je een mislukkeling bent en dat je nooit goed genoeg zult zijn. Dergelijk perfectionisme is het perfecte recept voor chronisch ongelukkig zijn.
Schuldig voelen over gelukkig zijn
“Ik voel me schuldig omdat ik lach en in een goed humeur ben. Ik ben te lang depressief geweest en nu ben ik bang dat degenen die dicht bij mij staan, het verkeerd zullen begrijpen als ze zien dat het goed met me gaat - ze zullen denken dat ik ze heb bedrogen, "veel mensen denken van wel.
Als ongeluk de norm voor je is geworden, als je jezelf als een ongelukkig persoon ziet en tegenover anderen plaatst, kan zelfs een kortstondig gevoel van welvarender en gelukkiger zijn, angst en ongemak veroorzaken. Het is alsof je het je niet kunt veroorloven om van geluksmomenten te genieten, omdat je je automatisch schuldig en angstig begint te voelen.
Verdiend geluk
Hier zijn enkele tips om de last van het verleden los te laten en geluk in je leven toe te laten:
het weer goedmaken
Heb je dwangmatige spijt, schuldgevoelens of pijn waardoor je je niet gelukkig voelt en wil je een manier vinden om er een einde aan te maken? Stuur een brief naar iemand die je beledigd voelt en bied je excuses aan voor de fout. Als het contact verloren is of de persoon niet bereikbaar is, schrijf dan toch een brief. Houd een soort sluitingsceremonie, een daad van berouw, een mondelinge erkenning van wat er is gebeurd. Dit zal je in staat stellen er een einde aan te maken en te bevestigen dat het nu allemaal voorbij is.
Realiseer je dat je alles hebt gedaan wat je kon
Ja, dit is een moeilijke taak. Juist omdat je voelt dat je niet hebt gedaan wat je kon - in het verleden of in relaties met kinderen - voel je nu pijn. Hoewel je je gevoelens niet kunt veranderen, kun je je gedachten wel veranderen. En dit is de hoofdtaak. Denk dat je je best hebt gedaan. Kijk naar het verleden door de lens van het heden.
Het is belangrijk om te begrijpen dat u op dat specifieke moment alles deed wat u kon, op basis van uw leeftijd, ervaring en copingvaardigheden. Dit proces zal enige tijd duren. Maar trek je niet terug. Zeg tegen jezelf dat je zo wilt denken. Nee, je zult je niet meteen beter voelen, maar na verloop van tijd begin je het verhaal dat je jezelf al zo lang vertelt te veranderen.
Aan de slag met trauma
Het kan heel moeilijk zijn om alleen bij de belangrijkste traumatische gebeurtenis te komen, en hier is het nuttig om een therapeut te ontmoeten die je zal helpen het genezingsproces te doorlopen en de gevolgen ervan te weerstaan.
Werk met zelfkritiek
De innerlijke stem blijft herhalen dat wat je wel of niet hebt gedaan een serieus probleem is, en de enige manier om het op te lossen is door er meer moeite voor te doen. Maar het echte probleem ligt niet in je acties, maar in de zelfkwelling die het leven vernietigt. Hier, net als bij trauma, zal het werken met een therapeut je leren hoe je je denkpatronen opnieuw kunt bedraden.
Werken met angst en/of depressie
Het eeuwige dilemma: wat komt eerst? Diepe depressie en/of verhoogde angst zorgen er automatisch voor dat de hersenen de oude "opnames" afspelen? Of ben je depressief en angstig omdat je negatieve gedachten niet kwijt kunt? Dit is niet altijd eenvoudig te achterhalen. Als je gedachten over gebeurtenissen uit het verleden komen en gaan, kun je onderzoeken waardoor ze gedurende de dag worden geactiveerd.
Reflecties blijken een soort rode vlaggen te zijn die duidelijk maken waar op gelet moet worden. Aan de andere kant, als dergelijke gedachten en gevoelens gepaard gaan met aanhoudende depressie of angst, kan dit een symptoom zijn van een stoornis. U moet met uw arts praten over mogelijke behandelingen en zien hoe dit uw gedachten en gemoedstoestand beïnvloedt.
Ervaring voor de toekomst
Wat al deze bronnen gemeen hebben, is dat ze vastzitten - in het verleden, in het heden. Vast komen te zitten in emoties en denkwijzen. Het veranderen van mindset, omgaan met trauma, het loslaten van schuldgevoelens kunnen allemaal helpen om oude patronen weer op te bouwen. Je kunt ook nieuwe manieren vinden om je te gedragen. Zo komt het voor dat slachtoffers van geweld gaan werken bij fondsen die andere slachtoffers van geweld helpen.
Sommigen veranderen bewust hun waarden en prioriteiten om meer compassievolle relaties met zichzelf en anderen op te bouwen. Ook jij kunt je acties en overtuigingen veranderen. In het bijzonder met betrekking tot het feit dat je geen geluk verdient. Geluk is het product van een bevredigend leven van zelfzorg en vergeving dat begint met weloverwogen intenties en acties. Immers, zo niet nu, wanneer dan wel?
Over de auteur: Robert Taibbi is een klinisch maatschappelijk werker met 42 jaar ervaring als klinisch supervisor. Hij geeft trainingen in relatietherapie, gezinstherapie, korte therapie en klinische supervisie. Auteur van 11 boeken over psychologische begeleiding.