We leven in het gouden tijdperk van tv-series: ze worden al lang niet meer als een laag genre beschouwd, de beste filmmakers van de generatie werken aan hun creatie en het formaat stelt je in staat om verhalen in detail en in detail te vertellen, op een manier dat doe je niet in de bioscoop. Als we ons echter te veel laten meeslepen door het kijken, lopen we het risico onszelf los te maken van de echte wereld met zijn problemen en geneugten. Blogger Eloise Stark is er zeker van dat degenen wier mentale toestand veel te wensen overlaat bijzonder kwetsbaar zijn.
Ik ben bang om alleen te zijn met mezelf. Waarschijnlijk is het voor iemand die nog nooit last heeft gehad van depressie, obsessief-compulsieve stoornis of angst, moeilijk om dit te begrijpen en zich voor te stellen welke dingen de hersenen kunnen weggooien. Een innerlijke stem fluistert tegen me: “Je bent nutteloos. Je doet alles verkeerd.» 'Heb je de kachel uitgezet? vraagt hij op het meest ongelegen moment. "En daar ben je absoluut zeker van?" En dus meerdere uren achter elkaar in een kring.
Sinds mijn tienerjaren hebben series me geholpen deze irritante stem te overstemmen. Ik bekeek ze niet echt, maar gebruikte ze eerder als achtergrond terwijl ik mijn lessen aan het voorbereiden was, of iets maakte, of aan het schrijven was - kortom, ik deed alles wat verondersteld werd een meisje van mijn leeftijd te zijn. Nu weet ik het zeker: dit is een van de redenen dat ik jarenlang niets van mijn depressie heb gemerkt. Ik hoorde gewoon mijn eigen negatieve gedachten niet. Zelfs toen voelde ik een innerlijke leegte en de behoefte om het met iets te vullen. Kon ik maar denken aan wat er aan de hand is...
Er waren en zijn dagen dat ik 12 uur achter elkaar iets tekende of maakte, aflevering na aflevering van de serie slikkend, en de hele dag kwam er geen enkele onafhankelijke gedachte in mijn hoofd.
Tv-programma's zijn net als elke andere drug: terwijl je ze gebruikt, produceren je hersenen het genotshormoon dopamine. "Het lichaam krijgt het signaal: 'Wat je doet is goed, ga zo door'", legt klinisch psycholoog René Carr uit. — Wanneer je naar je favoriete programma kijkt, produceren de hersenen non-stop dopamine en ervaart het lichaam een high, bijna alsof je drugs gebruikt. Er is een soort afhankelijkheid van de serie - in feite natuurlijk van dopamine. In de hersenen worden dezelfde zenuwbanen gevormd als bij andere vormen van verslaving.”
De makers van de serie gebruiken veel psychologische trucs. Vooral mensen met een verstandelijke beperking hebben het moeilijk om daar weerstand aan te bieden.
Mensen wiens mentale toestand niet helemaal veilig is, raken verslaafd aan tv-programma's op dezelfde manier als ze verslaafd raken aan drugs, alcohol of seks - met als enige verschil dat tv-programma's veel toegankelijker zijn.
Om ons lang bij de schermen te houden, gebruiken de makers van de serie veel psychologische trucs. Vooral mensen met een verstandelijke beperking hebben het moeilijk om daar weerstand aan te bieden. Laten we beginnen met hoe deze shows worden gefilmd en gemonteerd: de ene scène na de andere springt de camera van personage naar personage. Snelle bewerking maakt de foto interessanter, het is bijna onmogelijk om los te komen van wat er gebeurt. Deze techniek wordt al lang in advertenties gebruikt om onze aandacht te trekken. Het lijkt erop dat als we wegkijken, we iets interessants of belangrijks zullen missen. Bovendien laat het «snijden» ons niet toe om te merken hoe de tijd vliegt.
Een andere "haak" waar we voor vallen, is de plot. De serie eindigt op de meest interessante plek en we kunnen niet wachten om de volgende aan te zetten om erachter te komen wat er daarna gebeurt. Producenten weten dat de kijker wacht op een happy end, omdat hij zich associeert met het hoofdpersonage, wat betekent dat als het personage in de problemen zit, de kijker moet uitzoeken hoe hij eruit komt.
Tv en series kijken helpt ons de pijn te overstemmen en de innerlijke leegte te vullen. We krijgen de indruk dat we leven. Voor degenen die aan een depressie lijden, is dit vooral belangrijk. Maar het punt is dat terwijl we op de vlucht zijn voor echte problemen, ze zich opstapelen en de situatie verslechtert.
"Ons brein codeert elke ervaring: wat er echt met ons is gebeurd, en wat we op het scherm hebben gezien, gelezen in een boek of ingebeeld, als echt en stuurt het naar het spaarvarken van herinneringen", legt psychiater Gaiani DeSilva uit. — Tijdens het kijken naar de serie in de hersenen worden dezelfde zones geactiveerd als bij echte gebeurtenissen die ons overkomen. Wanneer we gehecht raken aan een personage, worden hun problemen de onze, evenals hun relaties. Maar in werkelijkheid blijven we al die tijd alleen op de bank zitten.
We komen in een vicieuze cirkel terecht: tv veroorzaakt depressies en depressie zorgt ervoor dat we tv kijken.
Het verlangen om "in je schulp te kruipen", plannen te annuleren en een stap terug te doen van de wereld is een van de eerste alarmerende klokken van een dreigende depressie. Tegenwoordig, nu tv-programma's een sociaal aanvaardbare vorm van isolement zijn geworden, is het bijzonder gemakkelijk om ze te missen.
Hoewel de dopaminestoot je een beter gevoel kan geven en je gedachten kan afleiden van je problemen, is bingewatchen op de lange termijn slecht voor je hersenen. We komen in een vicieuze cirkel terecht: tv veroorzaakt depressies en depressie zorgt ervoor dat we tv kijken. Onderzoekers van de Universiteit van Toledo ontdekten dat degenen die naar tv-programma's kijken meer stress, angst en depressie ervaren.
Wat ons vandaag de dag overkomt is begrijpelijk: werk om te dragen (vaak onbemind) laat minder tijd over voor communicatie met dierbaren en buitenactiviteiten. Krachten blijven alleen voor passieve vrije tijd (series). Natuurlijk heeft elk van degenen die aan een depressie lijden zijn eigen verhaal, en toch is het onmogelijk om niet te letten op het traject waarlangs de samenleving zich beweegt. Het 'gouden tijdperk' van kleine flikkerende schermen is ook een tijdperk van afnemende geestelijke gezondheid. Als we van het algemene naar het bijzondere gaan, naar een specifieke persoon, dan vervreemdt eindeloos filmkijken ons van anderen, verhindert het ons om voor onszelf te zorgen en te doen wat ons zou helpen gelukkig te worden.
Soms vraag ik me af hoeveel ideeën mijn hoofd zou hebben gehad als ik mijn gedachten had laten afdwalen en me had verveeld en gefantaseerd. Misschien zat de sleutel tot genezing al die tijd in mij, maar ik liet het mezelf nooit gebruiken. Immers, wanneer we met behulp van televisie al het slechte dat zich in ons hoofd afspeelt, proberen te 'blokkeren', blokkeren we ook het goede.
Over de auteur: Eloise Stark is journalist.