Ervaringen kunnen alle sferen van ons leven omvatten, en we zullen het niet eens merken. Hoe de controle terug te nemen en weer de baas over de situatie te worden, vooral als je een echt stressvolle gebeurtenis hebt meegemaakt?
Als je onlangs een trauma hebt meegemaakt, je ergens erg zorgen over maakt of gewoon constant in stress bent, ken je waarschijnlijk het gevoel dat de wereld om je heen niet lijkt te bestaan. Misschien is je hele leven nu op een gegeven moment samengekomen en zie je niets meer dan het object van je lijden.
Angst en lijden houden ervan om «gebieden te veroveren». Ze vinden hun oorsprong in één gebied van ons leven en verspreiden zich vervolgens onmerkbaar naar de rest.
Trauma of een belangrijke negatieve gebeurtenis maakt ons angstig. Als we mensen of gebeurtenissen tegenkomen die ons aan onze pijn herinneren, maken we ons nog meer zorgen. Als we angstig zijn, proberen we ontmoetingen te vermijden die ons terug kunnen brengen, zelfs mentaal, naar de plaats waar we geleden hebben. Maar over het algemeen is deze strategie niet zo goed als we denken, zegt fysioloog, stressmanagement- en burn-outspecialist Susan Haas.
"Als we ons angstige brein overbeschermen, wordt het alleen maar erger", legt de expert uit. En als we er niet te veel van blijven koesteren, kan onze wereld krimpen tot een klein formaat.
Stress of gemak?
Na het afscheid van een partner proberen we geen cafés te bezoeken waar we ons samen goed voelden. We luisteren niet meer naar bands waar we ooit samen naar concerten gingen, we kopen een bepaald soort cake niet meer, of veranderen zelfs de route die we vroeger samen naar de metro gingen.
Onze logica is simpel: we kiezen tussen stress en comfort. En op korte termijn is dat goed. Als we echter een bevredigend leven willen leiden, hebben we vastberadenheid en doelgerichtheid nodig. We moeten onze wereld terugnemen.
Dit proces zal niet gemakkelijk zijn, maar zeer interessant, weet Haas zeker. We zullen al onze bevoegdheden tot introspectie moeten uitoefenen.
Hier zijn enkele dingen om in gedachten te houden voor iedereen die zijn visie wil uitbreiden en de gebieden wil terugwinnen die zijn "gevangen" door trauma:
- Elke keer dat we een gebied van ons leven ontdekken dat is aangetast en verminderd door trauma, hebben we een nieuwe kans om een deel van onze wereld terug te winnen. Wanneer we merken dat we minder vaak naar muziek luisteren of lange tijd niet in het theater zijn geweest, kunnen we voor onszelf toegeven wat er aan de hand is en er iets aan gaan doen: kaartjes kopen voor het conservatorium, of in ieder geval muziek aanzetten bij ontbijt.
- We kunnen de controle over onze gedachten terugnemen. In feite hebben we alles veel beter onder controle dan we denken - in ons hoofd zijn we in ieder geval de meesters.
- Neuroplasticiteit, het vermogen van de hersenen om door ervaring te leren, kan ons enorm helpen. We 'leren' onze hersenen om bang te zijn, om ons te verstoppen, om problemen te vermijden, zelfs nadat het gevaar geweken is. Op dezelfde manier kunnen we ons bewustzijn herprogrammeren, er nieuwe associatieve reeksen voor creëren. Naar de boekwinkel gaan waar we vroeger samen waren en zonder welke we missen, kunnen we een boek kopen dat we al lang op het oog hadden, maar vanwege de hoge prijs niet durfden te kopen. Nadat we bloemen voor onszelf hebben gekocht, zullen we eindelijk zonder pijn naar de vaas kijken die wordt gepresenteerd aan degenen die ons hebben verlaten.
- Loop niet voor de locomotief uit! Als we getraumatiseerd zijn of lijden, hebben we de neiging om te wachten op het moment waarop we eindelijk worden vrijgelaten en proberen het koste wat kost dichterbij te brengen. Maar in deze verontrustende tijd is het het beste om kleine stappen te nemen - een die ons niet opnieuw laat vallen.
Als angst of traumagerelateerde symptomen je leven onherkenbaar maken, moet je natuurlijk zeker om hulp vragen. Maar onthoud dat je zelf weerstand moet bieden, niet op moet geven. "Het meeste van dit werk zal door niemand anders worden gedaan dan door onszelf", herinnert Susan Haas zich. “Eerst moeten we besluiten dat we er genoeg van hebben!”
We kunnen inderdaad het gebied terugwinnen dat onze ervaringen hebben "gestolen". Het is mogelijk dat daar, achter de horizon - een nieuw leven. En wij zijn de volwaardige eigenaren.
Over de auteur: Susan Haas is een stressmanagement- en burn-outfysioloog.