Na de dood van een oude vriend zei Albert Einstein: “Besso verliet deze vreemde wereld een beetje voor mij uit. Maar dat zegt niets. Mensen zoals wij weten dat het onderscheid tussen verleden, heden en toekomst slechts een hardnekkige, eeuwige illusie is.” Dokter en wetenschapper Robert Lanza is er zeker van dat Einstein gelijk had: de dood is slechts een illusie.
We zijn gewend te geloven dat onze wereld een soort objectieve realiteit is, onafhankelijk van de waarnemer. We denken dat leven slechts de activiteit is van koolstof en een mengsel van moleculen: we leven een tijdje en vervallen dan in de aarde. We geloven in de dood omdat ons dat is geleerd, en ook omdat we ons associëren met het fysieke lichaam en weten dat lichamen sterven. En er is geen vervolg.
Volgens Robert Lanza, de auteur van de theorie van biocentrisme, kan de dood niet de laatste gebeurtenis zijn, zoals we vroeger dachten. "Het is verbazingwekkend, maar als je leven en bewustzijn gelijkstelt, kun je enkele van de grootste mysteries van de wetenschap verklaren", zei de wetenschapper. “Het wordt bijvoorbeeld duidelijk waarom ruimte, tijd en zelfs de eigenschappen van materie zelf afhankelijk zijn van de waarnemer. En totdat we het universum in ons eigen hoofd begrijpen, zullen pogingen om de werkelijkheid te begrijpen een weg naar nergens blijven.
Neem bijvoorbeeld het weer. We zien de blauwe lucht, maar een verandering in de hersencellen kan de waarneming veranderen, en de lucht zal groen of rood lijken. Met behulp van genetische manipulatie zouden we bijvoorbeeld alles rood kunnen laten trillen, lawaai maken of seksueel aantrekkelijk kunnen zijn - zoals het door sommige vogels wordt waargenomen.
We denken dat het nu licht is, maar als we de neurale verbindingen veranderen, zal alles om ons heen donker lijken. En waar we heet en vochtig zijn, is de tropische kikker koud en droog. Deze logica geldt voor zowat alles. In navolging van vele filosofen concludeert Lanza dat wat we zien niet kan bestaan zonder ons bewustzijn.
Strikt genomen zijn onze ogen geen poorten naar de buitenwereld. Alles wat we nu zien en voelen, zelfs ons lichaam, is een stroom van informatie die in onze geest opkomt. Volgens het biocentrisme zijn ruimte en tijd geen starre, koude objecten, zoals algemeen wordt aangenomen, maar simpelweg instrumenten die alles bij elkaar brengen.
Lanza stelt voor zich het volgende experiment te herinneren. Wanneer de elektronen onder toezicht van wetenschappers door twee spleten in de barrière gaan, gedragen ze zich als kogels en vliegen ze door de eerste of tweede spleet. Maar als je er niet naar kijkt terwijl je door de barrière gaat, gedragen ze zich als golven en kunnen ze tegelijkertijd door beide spleten gaan. Het blijkt dat het kleinste deeltje zijn gedrag kan veranderen, afhankelijk van of hij ernaar kijkt of niet? Volgens bio-ethici ligt het antwoord voor de hand: de werkelijkheid is een proces dat ons bewustzijn omvat.
Er is geen dood in de eeuwige, onmetelijke wereld. En onsterfelijkheid betekent niet eeuwig bestaan in de tijd - het is in het algemeen buiten de tijd
We kunnen nog een voorbeeld uit de kwantumfysica nemen en ons het onzekerheidsprincipe van Heisenberg herinneren. Als er een wereld is waarin deeltjes ronddraaien, zouden we al hun eigenschappen objectief moeten kunnen meten, maar dat is onmogelijk. Men kan bijvoorbeeld niet tegelijkertijd de exacte locatie van een deeltje en zijn momentum bepalen.
Maar waarom is het loutere feit van de meting belangrijk voor het deeltje dat we besluiten te meten? En hoe kunnen paren deeltjes aan tegenovergestelde uiteinden van een melkwegstelsel met elkaar worden verbonden, alsof ruimte en tijd niet bestaan? Bovendien zijn ze zo met elkaar verbonden dat wanneer een deeltje van een paar verandert, het andere deeltje op dezelfde manier verandert, ongeacht waar het zich bevindt. Nogmaals, voor bio-ethici is het antwoord eenvoudig: omdat ruimte en tijd slechts instrumenten van onze geest zijn.
Er is geen dood in de eeuwige, onmetelijke wereld. En onsterfelijkheid betekent niet eeuwig bestaan in de tijd - het is in het algemeen buiten de tijd.
Onze lineaire manier van denken en noties van tijd is ook inconsistent met een interessante reeks experimenten. In 2002 bewezen wetenschappers dat fotonen van tevoren wisten wat hun verre "tweeling" in de toekomst zou doen. De onderzoekers testten de verbinding tussen fotonenparen. Ze lieten een van hen zijn reis afmaken - hij moest "beslissen" of hij zich als een golf of een deeltje wilde gedragen. En voor het tweede foton vergrootten de wetenschappers de afstand die het moest afleggen om zijn eigen detector te bereiken. Een scrambler werd op zijn pad geplaatst om te voorkomen dat het in een deeltje zou veranderen.
Op de een of andere manier 'wist' het eerste foton wat de onderzoeker ging doen - alsof er geen ruimte of tijd tussen was. Het foton besliste niet of het een deeltje of een golf zou worden totdat zijn tweelingbroer onderweg ook een scrambler tegenkwam. “Experimenten bevestigen consequent dat de effecten afhangen van de waarnemer. Onze geest en zijn kennis is het enige dat bepaalt hoe deeltjes zich gedragen”, benadrukt Lanza.
Maar dat is niet alles. In een experiment in 2007 in Frankrijk vuurden wetenschappers fotonen af op een ruimtevaartuig om iets verbazingwekkends te demonstreren: hun acties kunnen met terugwerkende kracht veranderen wat... al in het verleden is gebeurd. Terwijl de fotonen door de vork in het apparaat gingen, moesten ze beslissen of ze zich moesten gedragen als deeltjes of golven wanneer ze de bundelsplitser raken. Lang nadat de fotonen de vork waren gepasseerd, kon de onderzoeker de tweede bundelsplitser willekeurig in- en uitschakelen.
Het leven is een avontuur dat verder gaat dan ons gebruikelijke lineaire denken. Als we sterven, is dat geen toeval
Het bleek dat de spontane beslissing van de waarnemer op dit moment bepaalde hoe het deeltje zich enige tijd geleden bij de vork gedroeg. Met andere woorden, op dit punt koos de onderzoeker voor het verleden.
Critici stellen dat deze experimenten alleen betrekking hebben op de wereld van quanta en microscopisch kleine deeltjes. Lanza weerlegde echter in een Nature-paper uit 2009 dat kwantumgedrag zich uitstrekt tot het alledaagse rijk. Verschillende experimenten tonen ook aan dat de kwantumrealiteit verder gaat dan de «microscopische wereld».
We doen het concept van meerdere universums meestal af als fictie, maar het blijkt een wetenschappelijk bewezen realiteit te zijn. Een van de principes van de kwantumfysica is dat waarnemingen niet absoluut kunnen worden voorspeld, maar eerder een reeks mogelijke waarnemingen met verschillende waarschijnlijkheden.
Een van de belangrijkste interpretaties van de 'vele werelden'-theorie is dat elk van deze mogelijke waarnemingen overeenkomt met een afzonderlijk universum ('multiversum'). In dit geval hebben we te maken met een oneindig aantal universums, en alles wat er kan gebeuren, gebeurt in een ervan. Alle mogelijke universums bestaan tegelijkertijd, ongeacht wat er in een van hen gebeurt. En de dood is in deze scenario's niet langer een onveranderlijke "realiteit".
Het leven is een avontuur dat verder gaat dan ons gebruikelijke lineaire denken. Wanneer we sterven, is dat geen toeval, maar in een matrix van onvermijdelijke levenscyclus. Het leven is niet lineair. Volgens Robert Lanza is ze als een meerjarige bloem die steeds weer ontspruit en begint te bloeien in een van de werelden van ons multiversum.
Over de auteur: Robert Lanza, MD, auteur van de biocentrismetheorie.