Endotheeldisfunctie speelt een belangrijke rol bij het ontstaan ​​van ziekten en in het bijzonder hart- en vaatziekten. Hoe het endotheel te definiëren, wat is zijn rol? Wat zijn de risicofactoren die leiden tot endotheeldisfunctie?

Het vasculaire endotheel vormt een cellulaire barrière tussen weefsel en bloed. Het is een sleutelfactor bij de regulatie van vasomotorische verschijnselen van vasculaire permeabiliteit, tonus en structuur van bloedvaten. Endotheelcellen genereren in reactie op stimuli regulerende moleculen.

Om het cardiovasculaire risico te verminderen, is het endotheel daarom een ​​prioritair preventief en therapeutisch orgaan.

Onder invloed van veroudering en vasculaire risicofactoren kan het endotheel geactiveerd worden en functionele modificaties ondergaan die deze functie kunnen verstoren, men spreekt dan van “endotheeldisfunctie”.

Endotheeldisfunctie wordt gedefinieerd als een afwijking in endotheelafhankelijke vasodilatatie veroorzaakt door verminderde beschikbaarheid van vasodilaterende factoren, zoals stikstofmonoxide (NO), en verslechtering van endotheelactivering. Deze activering veroorzaakt het vrijkomen van adhesiemoleculen uit het endotheel en macrofagen (cellen die behoren tot witte bloedcellen, die de weefsels infiltreren. Tijdens trombose en ontsteking zijn deze moleculen betrokken bij de rekrutering van leukocyten en de adhesie van bloedplaatjes.

Er zijn traditionele en niet-traditionele risicofactoren.

Traditionele risicofactoren

Onder de traditionele factoren wordt endotheeldisfunctie waargenomen bij patiënten met een cardiovasculaire risicofactor, dyslipidemie, diabetes, hoge bloeddruk. Tabak, leeftijd en erfelijkheid zijn ook factoren om te overwegen.

Niet-traditionele risicofactoren

Onder de zogenaamde niet-traditionele factoren is er een onbalans in de productie van vaatverwijdende of vaatvernauwende factoren, wat leidt tot een verandering in het vaatverwijdende potentieel van het endotheel, de belangrijkste marker van endotheeldisfunctie.

De endotheelfunctie beschermt, dankzij de vasculoprotectieve effecten van stikstofmonoxide (NO), de cardiovasculaire gezondheid.

Endotheeldisfunctie is een factor die het begin van bepaalde ziekten aankondigt:

• Cardiovasculaire gebeurtenissen;
• Insuline-resistentie;
• Hyperglycemie;
• Hoge bloeddruk ;
• Dyslipidemie.

Nuttige medicijnen zijn onder meer statines, die het cholesterol verlagen, zelfs als het cholesterolgehalte normaal of slechts licht verhoogd is, en in sommige gevallen aspirine of andere antibloedplaatjesgeneesmiddelen, medicijnen die voorkomen dat bloedplaatjes samenklonteren en blokkades in de bloedvaten vormen.

Sommige geneesmiddelen die worden gebruikt om hoge bloeddruk te behandelen en sommige geneesmiddelen die worden gebruikt om diabetes te behandelen, verminderen ook het risico.

De methoden voor het opsporen van endotheeldisfunctie, invasief of niet-invasief, functioneel of biologisch, zijn informatiemiddelen die de kennis van cardiovasculaire pathofysiologie verbeteren en die het tot op zekere hoogte mogelijk maken om de doeltreffendheid van therapeutische interventies te evalueren. op de prognose van bepaalde groepen patiënten.

Bij mensen kan endotheeldisfunctie worden geschat door te meten:

• Plasmaconcentraties van de metabolieten van distikstofmonoxide (NO): een zeer onstabiel product, het kan niet worden bepaald in het bloed, maar de bepaling van zijn metabolieten (nitrieten en nitraten) is mogelijk in de urine;
• Plasmaconcentraties van adhesiemoleculen: deze moleculen nemen deel aan het ontstekingsproces door de adhesie van monocyten aan het endotheel mogelijk te maken en vervolgens hun migratie naar de binnenwand van slagaders en aders;
• Ontstekingsmarkeringen.

Talrijke biologische markers getuigen ook van endotheeldisfunctie. Zeer gevoelig C-reactief proteïne (CRP) en extracellulair superoxide dismutase (een krachtig enzymsysteem) zijn daar onder andere.

Om endotheeldisfunctie te voorkomen, zijn veel strategieën voorgesteld, waaronder dieet. De rol van voedingsbestanddelen zoals vetzuren, antioxidantvitaminen, foliumzuur, vitamine D en polyfenolen wordt benadrukt.

• Een laag vitamine D-gehalte leidt tot een hoog risico op hart- en vaatziekten en diabetes type 2;
• Oxidatieve stress kan de endotheelfunctie beïnvloeden door ontsteking en verminderde NO-beschikbaarheid;
• Lycopeen, een krachtige antioxidant, zou de markers voor het activeren van het endotheel, het reactieve C-eiwit en de systolische bloeddruk verminderen en zou gunstige effecten hebben op oxidatieve stress;
• Polyfenolen worden voornamelijk geleverd door fruit, groenten, cacao, thee en rode wijn. Hun consumptie wordt geassocieerd met een lager risico op hart- en vaatziekten.