Knipperende ogen, bijtende lippen, schouderophalen, tics, deze ongecontroleerde bewegingen treffen zowel volwassenen als kinderen. Wat zijn de oorzaken? Zijn er behandelingen? 

Tics zijn plotselinge, onnodige spierbewegingen. Ze zijn repetitief, fluctuerend, polymorf en oncontroleerbaar en tasten vooral het gezicht aan. Tics zijn niet het gevolg van een ziekte, maar kunnen een symptoom zijn van andere pathologieën zoals het syndroom van Gilles de la Tourette. Ze worden versterkt in tijden van angst, woede en stress.

Tussen 3 en 15% van de kinderen worden getroffen met een overwicht bij jongens. Ze verschijnen over het algemeen tussen de 4 en 8 jaar oud, de zogenaamde vocale of geluidstics verschijnen later dan motorische tics. Hun ernst is vaak maximaal tussen de leeftijd van 8 en 12 jaar. Tics, die vaak voorkomen bij kinderen, verdwijnen bij de helft van de proefpersonen rond de leeftijd van 18 jaar. Deze tics worden van voorbijgaande aard genoemd, terwijl tics die tot in de volwassenheid aanhouden, 'chronisch' worden genoemd.

Tics kunnen optreden tijdens perioden van verandering, zoals:

• terug naar school,
• verhuizen,
• stressvolle periode.

Ook de omgeving kan een rol spelen aangezien bepaalde tics worden verworven door na te bootsen met de nabije entourage. Tics worden verergerd door stress en gebrek aan slaap.

Sommige onderzoekers veronderstellen dat de tics worden veroorzaakt door een probleem met neuronale volwassenheid. Deze oorsprong zou het verdwijnen van de meeste tics op volwassen leeftijd kunnen verklaren, maar is nog niet wetenschappelijk bewezen.

Er zijn verschillende categorieën tics:

• motoren,
• vocaal,
• simpel
• .

Eenvoudige tics

Eenvoudige tics manifesteren zich door plotselinge bewegingen of geluiden, die kort zijn, maar in het algemeen de mobilisatie van slechts één spier vereisen (knipperen met de ogen, het schrapen van de keel).

Complexe motorische tics

De complexe motorische tics worden gecoördineerd. Ze "betrekken verschillende spieren en hebben een bepaalde tijdelijkheid: ze zien eruit als normale complexe bewegingen, maar hun repetitieve karakter maakt ze belangrijk", legt Dr. Francine Lussier, neuropsycholoog en auteur van het boek "Tics? OCS? Explosieve crises? ”. Dit zijn bijvoorbeeld bewegingen zoals herhaaldelijk hoofdschudden, zwaaien, sprongen, herhalingen van gebaren van anderen (echopraxie), of het realiseren van obscene gebaren (copropraxie).

Complexe vocale tics 

“Complexe vocale tics worden gekenmerkt door uitgebreide geluidssequenties maar in een ongepaste context geplaatst: herhaling van lettergrepen, atypische taal, blokkade die stotteren suggereert, herhaling van de eigen woorden (palilalia), herhaling van gehoorde woorden (echolalie), uitspraak van obscene woorden (coprolalia) "volgens de Franse Vereniging voor Kindergeneeskunde.

De frequentie van het syndroom van Gilles de la Tourette is veel lager dan die van tics en treft 0,5% tot 3% van de kinderen. Het is een neurologische aandoening met een genetische component. Het manifesteert zich door motorische tics en ten minste één geluidstic die zich tijdens de kindertijd ontwikkelen en gedurende het hele leven aanhouden in verschillende mate van perceptie. Dit syndroom wordt vaak geassocieerd met obsessief-compulsieve stoornissen (OCS), aandachtsstoornissen, aandachtsproblemen, angst, gedragsstoornissen. 

Volwassenen kunnen echter, net als kinderen, last hebben van chronische tics zonder dat de diagnose Gilles de la Tourette wordt gesteld. “Eenvoudige tics zijn niet noodzakelijk het teken van het syndroom van Gilles de la Tourette, ze zijn over het algemeen goedaardig”, stelt de neuropsycholoog gerust.

OCD's

OCD's of obsessief-compulsieve stoornissen zijn repetitief en irrationeel maar onstuitbaar gedrag. Volgens INSERM (National Institute of Health and Medical Research) “zijn mensen die aan OCS lijden geobsedeerd door reinheid, orde, symmetrie of worden ze overspoeld door twijfels en irrationele angsten. Om hun angst te verminderen, voeren ze in ernstige gevallen enkele uren per dag rituelen uit van opruimen, wassen of controleren ”. Een OCS is een routine die voor de patiënt niet mag veranderen, terwijl een tic spontaan en willekeurig is en in de loop van de tijd evolueert.

Tics

In tegenstelling tot OCD's zijn tics onwillekeurige bewegingen, maar zonder het obsessieve idee. Deze obsessieve stoornissen treffen ongeveer 2% van de bevolking en beginnen in 65% van de gevallen vóór de leeftijd van 25 jaar. Ze kunnen worden behandeld met een antidepressivum, maar vereisen ook de hulp van een psychotherapeut. De therapieën zijn er vooral op gericht om de symptomen te verminderen, een normaal dagelijks leven mogelijk te maken en het tijdverlies dat gepaard gaat met de herhaalde beoefening van de rituelen te verminderen.

Tics verdwijnen meestal na een jaar. Buiten deze limiet kunnen ze chronisch worden, dus onschadelijk, of een waarschuwingssignaal zijn voor pathologie. In dit geval kan het raadzaam zijn om een ​​neuroloog of een kinderpsychiater te raadplegen, vooral als de tics gepaard gaan met andere symptomen zoals aandachtsstoornissen, hyperactiviteit of OCS. Bij twijfel is het mogelijk om een ​​elektro-encefalogram (EEG) te maken.

Vind de oorzaak van tics

“We moeten het kind dat aan tics lijdt niet straffen, of proberen te straffen: dat maakt hem alleen maar nerveuzer en verergert zijn tics”, zegt Francine Lussier. Het belangrijkste is om het kind gerust te stellen en op zoek te gaan naar de elementen die een bron van spanning en stress zijn. Omdat de bewegingen onvrijwillig zijn, is het belangrijk om de familie en de omgeving van de patiënt te sensibiliseren.

Bied psychologische ondersteuning

Voor ouderen kan naast gedragstherapie ook psychologische ondersteuning worden geboden. Wees echter voorzichtig: "farmacologische behandeling moet een uitzondering blijven" specificeert de Franse Vereniging voor Kindergeneeskunde. Behandeling is noodzakelijk wanneer tics invaliderend, pijnlijk of sociaal nadelig zijn. Het is dan mogelijk om een ​​behandeling met Clonidine voor te schrijven. Bij hyperactiviteit en daarmee samenhangende aandachtsstoornissen kan methylfenidaat worden aangeboden. Bij gedragsstoornissen is risperidon nuttig. Als de patiënt invasieve OCD's heeft, wordt sertraline voorgesteld. 

Oefen ontspanning

Het is ook mogelijk om de incidentie van tics te verminderen door te ontspannen, een sportactiviteit te beoefenen, een instrument te bespelen. De tics kunnen mogelijk gedurende zeer korte momenten beheersbaar zijn, maar dit gaat ten koste van een extreme concentratie. Ze komen toch snel weer boven water.