Rabdomyolyse is een algemene term die wijst op vernietiging van spierweefsel. Er zijn meerdere oorzaken voor deze rabdomyolyse, waarvan de gevolgen meer of minder ernstig zijn, afhankelijk van de oorsprong van de aandoening.

De term rabdomyolyse is samengesteld uit het achtervoegsel -lyse, wat vernietiging betekent, is de term rhabdomyo- die de dwarsgestreepte skeletspier aanduidt, dat wil zeggen alle spieren van het menselijk lichaam met uitzondering van de hartspier (myocardium) en gladde spieren (gebruikt voor onwillekeurige motorische vaardigheden zoals darmmotoriek of die van bloedvaten).

Wanneer spiercellen worden vernietigd, komen veel moleculen vrij in het bloed. Een daarvan is een enzym dat alleen in spiercellen voorkomt. Het is creatinefosfokinase, eenvoudiger aangeduid als CPK. Dit molecuul wordt in de huidige praktijk getest. Hoe hoger de dosering, hoe groter de rabdomyolyse.

De oorzaken van rabdomyolyse zijn zeer gevarieerd. We hervatten hier een niet-limitatieve lijst van de meest voorkomende oorzaken van rabdomyolyse:

Trauma / compressie

Compressie van een ledemaat, bijvoorbeeld het crush-syndroom, waarbij een persoon vast komt te zitten onder een auto of onder het puin van een aardbeving, veroorzaakt rabdomyolyse die vaak ernstig is.

Langdurige immobilisatie veroorzaakt spiercompressie die kan leiden tot rabdomyolyse (verlies van bewustzijn, langdurige operatie, enz.).

Overmatige spiercontractie

• epileptische crisis
• Overmatige sportactiviteit (marathon, ultratrail)

infecties

• Viraal: griep
• Bacterieel: legionellose, tularemie
• Parasitair: malaria, trichinellose

ernstige koorts

• Maligne neurolepticasyndroom
• Zonnesteek
• Kwaadaardige hyperthermie

giftig

• Alcohol
• Cocaïne
• Heroïne
• amfetaminen

Medicinale

• neuroleptica
• Statines

Auto-immune

• Polymyosiet
• dermatomyosiet

Genetica

In sommige gevallen is de context duidelijk, bijvoorbeeld tijdens een verbrijzeling van een ledemaat of een langdurige coma.

In andere gevallen kunnen de tekenen van spierafbraak moeilijker te zien zijn. Spierpijn kan bestaan ​​uit stijfheidspijn of spierpijn bij palpatie. Er kan spieroedeem optreden dat kan leiden tot het compartimentsyndroom. Soms is het enige spierteken een gevoel van spierzwakte.

Soms is het teken voor een arts een verandering in de kleur van de urine. In feite kleurt het myoglobine dat door spiercellen wordt afgegeven, de urine rood en wordt bruin (variërend van Ice-Tea tot Coca-Cola).

De diagnose van rabdomyolyse wordt gesteld door een CPK-assay. We spreken van rabdomyolyse als de CPK's vijf keer hoger zijn dan normaal.

De belangrijkste complicatie van rabdomyolyse is acuut nierfalen. Dit is multifactorieel, maar we merken de toxiciteit van myoglobine op en de accumulatie ervan in de niertubuli, wat leidt tot een obstructie van de urinestroom. Nierfalen kan gepaard gaan met andere stofwisselingsstoornissen, waaronder hyperkaliëmie. Hyperkaliëmie is de toename van kalium in het bloed. Deze complicatie kan tot de dood leiden als het kalium niet zo snel mogelijk weer op het normale niveau in het bloed wordt gebracht. Dit vereist vaak het gebruik van dialyse.

Het andere gevolg, dat we al hebben genoemd, is het compartimentsyndroom. Het is een aanspannen van de spiercompartimenten. Dit manifesteert zich door zeer ernstige pijn en pijnlijk oedeem van de spieren. Chirurgische decompressie, een "ontladingsaponeurotomie" genoemd, moet zo snel mogelijk worden uitgevoerd, zodra het compartimentsyndroom is bevestigd.

Zoals we eerder hebben gezien, zijn de oorzaken van rabdomyolyse zeer gevarieerd. De behandeling is uiteraard afhankelijk van de oorzaak.

In het algemeen is de behandeling van rabdomyolyse gericht op het voorkomen van complicaties.

Om acuut nierfalen te voorkomen, moet voor adequate rehydratatie worden gezorgd, aangezien uitdroging een risicosituatie is voor niercomplicaties. In een acute situatie is het noodzakelijk om regelmatig te controleren of het kalium in het bloed binnen de normale grenzen blijft. Ten slotte maakt monitoring van spierpijn het mogelijk om compartimentsyndroom te suggereren.

Concluderend kunnen we specificeren dat er rabdomyolyse en rabdomyolyse is. Acute rabdomyolyse door bijvoorbeeld compressie van een ledemaat kan tot de dood leiden. Daarentegen is rabdomyolyse tijdens de griep slechts een "epifenomeen" waar niemand zich zorgen over zal maken. Ziekten die verband houden met rabdomyolyse blijven vrij zeldzaam, waarbij overmatige lichaamsbeweging de meest voorkomende is. Denk er altijd over na en breng rabdomyolyse ter sprake bij ongewone spierpijn of abnormale roodbruine verkleuring van de urine.