De saudade is een Portugees woord dat een gevoel van leegte betekent dat wordt gegenereerd door de afstand die is aangelegd met een geliefde. Het is dus een gevoel van gemis, van een plaats of een persoon, van een tijdperk. Dit woord is ontleend aan de Portugese cultuur en wordt nu veel gebruikt in het Frans, hoewel het niet kan worden vertaald, omdat de emotie die het uitdrukt zo complex is.

etymologie, nostalgie komt uit het latijn gestaakt, en betekent een complexe emotie die tegelijkertijd melancholie, nostalgie en hoop vermengt. De eerste verschijning van dit woord dateert van rond 1200, in ballads van Portugese troubadours. Het is diep geworteld in de Portugese cultuur en vormt de basis van vele mythen, zoals die van Dom Sebastiao.

Dit woord roept een mengeling van zoete en bittere emoties op, waarbij we momenten herinneren die we hebben doorgebracht, vaak met een geliefde, waarvan we weten dat het moeilijk zal zijn om het opnieuw te zien gebeuren. Maar de hoop blijft.

Er is geen Frans equivalent woord om het woord "saudade" uit het Portugees te vertalen, en met een goede reden: het is moeilijk om een ​​woord te vinden dat zowel een vreugdevolle herinnering omvat als een lijden dat verband houdt met ontevredenheid, spijt, terwijl het zich vermengt met een onmogelijke hoop . Het is een woord dat een mysterieus mengsel van tegenstrijdige emoties oproept ter herinnering aan het verleden, waarvan de oorsprong niet door taalkundigen kon worden bepaald.

Een Portugese schrijver, Manuel de Melo, kwalificeerde de saudade met deze zin: "Bem que se padece y mal que se disfruta"; wat betekent "een goed toegebracht en een kwaad genoten", wat de betekenis van het enkele woord saudade samenvat.

Dit woord kan echter zoveel nuances en betekenissen hebben dat verschillende schrijvers of dichters hun eigen idee hebben gegeven van wat saudade is. Fernando Pessoa, de beroemde Portugese schrijver, definieerde het bijvoorbeeld als "de poëzie van de fado". Iedereen is het er echter over eens dat er in dit woord een extreme nostalgie zit, een beetje zoals de term "milt", beroemd gemaakt door Baudelaire.

Fado is een Portugese muziekstijl, waarvan het belang en de populariteit in Portugal van fundamenteel belang zijn. In de traditie is het een vrouw die zingt, begeleid door een twaalfsnarige gitaar, gespeeld door twee mannen. Het is door deze muziekstijl dat saudade het vaakst tot uiting kwam in de teksten van dichters en zangers. In deze muziekteksten zou men nostalgie kunnen oproepen naar het verleden, vermiste mensen, verloren liefde, de menselijke conditie en veranderende gevoelens in de loop van de tijd. Door deze gevoelens te zingen, kunnen luisteraars de dubbelzinnige betekenis van saudade echt begrijpen. Het is het uitdrukkingsmiddel dat met deze term verbonden is, door zijn Portugese culturele geschiedenis. Hoewel dit woord diep Portugees is en onmogelijk te vertalen, blijft het daarom voor iedereen toegankelijk, in staat om met het hart de emoties te lezen die worden uitgedrukt door een fado-zangeres, zoals Amalia Rodrigues, een bekende zangeres, en gedragen door haar stem. vol emoties fado over de hele wereld, en dus de kennis van saudade.

Veel taalkundigen, filosofen, filologen en schrijvers hebben in boeken en romans geprobeerd de saudade te kwalificeren. Adelino Braz kwalificeert in Het onvertaalbare in kwestie: de studie van saudade dit woord als “spanning tussen tegenstellingen”: enerzijds het gevoel van gebrek, anderzijds de hoop en het verlangen om te herontdekken. wat we missen.

De Portugese taal gebruikt de uitdrukking "saudades hebben", waarvan het object een geliefde kan zijn, een plaats, een staat zoals de kindertijd.

"Ik heb een verleden", benadrukt Pessoa in zijn correspondentie, "alleen maar saudades van vermiste personen, van wie ik hield; het is niet de saudade van de tijd waarin ik van ze hield, maar de saudade van deze mensen ”.

Volgens Inês Oseki-Dépré in haar boek de saudade, de Portugese oorsprong van nostalgie zou worden geassocieerd met de eerste veroveringen in Afrika. Het is door middel van dit woord nostalgie dat de kolonisten hun gevoelens jegens het thuisland uitten vanuit Madeira, Alcazarquivir, Arcila, Tanger, Kaapverdië en de Azoren.

Ten slotte brengt dit gevoel van saudade een even ambivalente relatie in het spel, zowel in het verleden als in het heden. We zijn blij dat we in het verleden aanwezig zijn, en we zijn verdrietig dat we in het heden zijn gepasseerd.

Ten slotte is de saudade een absolute nostalgie, een mengeling van emoties die resoneren in verschillende ruimte-tijden van onze geest, waar liefde voorbij is, maar nog steeds aanwezig.