Soms zeggen we het ene, maar denken we precies het tegenovergestelde - wat de communicatie met andere mensen negatief beïnvloedt. Hoe leer je de gesprekspartners beter begrijpen en ontvang je aanvullende informatie van hen? Probeer te vertragen en ga naar de toestand «viskeus contact».
In de dagelijkse communicatie reageren we vaak te snel en automatisch op de woorden van de gesprekspartner en dit leidt tot onnodige conflicten. Ik wil mijn metafoor delen, die helpt om een dergelijk automatisme te vermijden.
Een van de taken die in psychotherapie worden opgelost, is begrijpen hoe de communicatie van de cliënt werkt. Zowel extern, met andere mensen en vooral met de therapeut, als intern - wanneer er een dialoog is tussen verschillende subpersoonlijkheden. Het is handiger om het bij lage snelheden te demonteren, waardoor het langzamer gaat. Tijd hebben om bepaalde verschijnselen op te merken, deze te begrijpen en de beste manier te kiezen om te reageren.
Ik noem deze vertraging «viskeus contact». In de natuurkunde wordt viscositeit gecreëerd door de weerstand van de ruimte: materiedeeltjes of een veld zorgen ervoor dat een lichaam niet te snel beweegt. In contact zorgt zo'n weerstand voor actieve aandacht.
Door de aandacht op de ander te concentreren, lijken we de impulsen die ervan uitgaan te vertragen - woorden, gebaren, acties ...
Een bijzondere rol spelen vragen die niet gericht zijn op wat de gesprekspartner tegen mij zegt (welk idee probeert hij over te brengen?), maar op hoe dat gebeurt (op welke toon spreekt hij? Hoe zit, ademt, gebaart hij?) .
Ik kan dus meerdere dingen tegelijk doen. Ten eerste reageer ik minder op inhoud, waardoor ik mijn automatische reacties kan vertragen. Ten tweede krijg ik aanvullende informatie, meestal verborgen. In een sessie hoor ik bijvoorbeeld: «Ik mag je niet zo graag». De gebruikelijke natuurlijke reactie voor mij zou verdediging zijn, en zelfs een vergeldingsaanval - "Nou, als je me niet mag, dan vaarwel."
Maar mijn aandacht richtend op hoe de scherpe zin werd gezegd, met welke toon, gebaren en houding het werd begeleid, vertraag ik en stel ik mijn eigen antwoord uit. Tegelijkertijd merk ik: een persoon probeert verbaal de relatie met mij te verbreken, maar zit zelfverzekerd en comfortabel in een stoel, duidelijk niet van plan om weg te gaan
En wat is het dan? Hoe dergelijk gedrag te verklaren? Kan de opdrachtgever het zelf uitleggen?
Uit de ontdekte tegenstrijdigheid kan een meer constructieve dialoog en een nieuwe therapielijn groeien.
Ik vraag me ook af wat er met mij gebeurt: hoe beïnvloedt de gesprekspartner mij? Irriteren zijn woorden mij of roepen ze sympathie op? Wil ik van hem weggaan of dichterbij komen? Waar lijkt onze communicatie op: vechten of dansen, handel of samenwerking?
Na verloop van tijd leren cliënten ook om hun aandacht te beheersen door de vraag te stellen: "Wat gebeurt er en hoe gebeurt het?" Beetje bij beetje vertragen ze en beginnen ze meer aandachtig te leven en, als resultaat, een rijker leven. Immers, zoals een boeddhistische meester zei, als we onoplettend leven, sterven we tussen dromen.