Kattengedrag is een punt van zorg voor veel kattenbezitters. Een gedragsverandering kan het gevolg zijn van een ziekte of van een probleem in zijn omgeving. Soms kunnen we dan agressie bij een kat waarnemen. De oorsprong kan meervoudig zijn en behandeling door een gedragstherapeut van een dierenarts kan nodig zijn om de situatie te verhelpen.

Zoals elk dier heeft de kat essentiële behoeften waaraan de eigenaar moet voldoen om zijn welzijn te behouden, zowel fysiek als mentaal. De omgeving van de kat, een territoriaal dier, moet worden verdeeld in verschillende duidelijk afgebakende gebieden (rust, voedsel, spelen, predatie, eliminatie, water, krabpaal). Om zijn territorium af te bakenen, zal de kat zijn toevlucht nemen tot verschillende markeringsgedragingen (krabben, urinemarkering, gezichtsmarkering). Wanneer er iets mis is met zijn omgeving, kan de kat zijn gedrag veranderen. Ook kan hij zijn gedrag veranderen bij ziekte of pijn.

Het is belangrijk om ongewenst gedrag te onderscheiden van een gedragsstoornis. Gedrag kan normaal zijn maar ongewenst voor de eigenaar, zoals overmatige nachtelijke activiteit of tagging bijvoorbeeld. Een gedragsstoornis is abnormaal, pathologisch gedrag. Deze aandoeningen vereisen behandeling door een specialist. Dierenartsen hebben heel vaak te maken met gedragsproblemen zoals agressie bij bepaalde katten.

De agressiviteit van de kat kan resulteren in 2 verschillende houdingen:

• Kat in de aanval: de rug is rond, de staart is borstelig en de ledematen zijn stijf. Wanneer dit gedrag wordt aangenomen, probeert de kat indruk te maken op zijn tegenstander en kan mogelijk aanvallen;
• Kat in de verdediging: de oren zijn gepleisterd, de vacht wordt opgetrokken en het lichaam wordt opgepakt. De kat kan proberen aan te vallen als de dreiging aanhoudt.

De agressiviteit kan gericht zijn op een persoon (al dan niet in huis), een ander dier, een voorwerp of een soortgenoot. Afhankelijk van de context zijn er verschillende soorten agressie bij katten:

• Agressie door irritatie: de kat is gefrustreerd, beperkt of heeft pijn. Het manifesteert zich door gerommel, bewegingen van de staart en oren, evenals mydriasis (verwijde pupillen);
• Agressie door angst: de kat kan niet vluchten uit een situatie die hem bang maakt en zal dan een defensieve houding aannemen. Hij kan mogelijk plotseling en gewelddadig aanvallen zonder voorafgaande tekenen van dreiging;
• Agressie door predatie: de kat zal zijn prooi/speelgoed aanvallen. Het kan ook de handen en voeten van de eigenaar aantasten. Het neemt eerst een onbeweeglijke fase van uitkijk aan voordat het erop springt;
• Territoriale en maternale agressiviteit: de kat kan aanvallen door binnen te dringen in zijn territorium. Hij zal zich soms aanvallend en soms verdedigend opstellen, wat gepaard kan gaan met vocalisaties.

U moet weten dat katten geen hiërarchisch dominantiegedrag vertonen zoals bij honden. Als ze eraan gewend zijn, kunnen ze afspreken om hun territorium te delen met een medeschepsel of een ander dier. De introductie van een nieuwe kat of ander dier in uw huis moet geleidelijk gebeuren, met de nadruk op beloning en spel.

Kattenangst is een gedragsstoornis die verband houdt met een verandering in de omgeving. Het manifesteert zich door tekenen van agressie door angst of irritatie. Deze angst kan intermitterend of permanent zijn.

Het kan zich ontwikkelen als gevolg van verschillende gebeurtenissen:

• Verandering van woonomgeving, verandering van een woning met toegang naar buiten naar een afgesloten ruimte (appartement), etc. ;
• Verandering in zijn dieet;
• Basisbehoeften niet vervuld;
• Aankomst van een nieuw dier/mens in het huishouden;
• Wijziging van zijn grondgebied.

Andere symptomen kunnen gepaard gaan met deze agressiviteit (braken, impulsief gedrag, enz.). Om de oorzaak van dit gedrag te achterhalen en een adequate oplossing te vinden, is overleg met een gedragsdierenarts noodzakelijk. Het gedrag van de kat kan inderdaad evolueren naar permanente angst en een substitutiegedrag (zoals overmatig likken) of zelfs depressie kan optreden.

Het is ook belangrijk om in gedachten te houden dat angst en angst ook kunnen worden veroorzaakt door straf.

Het zogenaamde "aai-bijtende kat"-syndroom weerspiegelt intermitterende angst die kan leiden tot agressie door irritatie. In deze context is het de kat die naar de eigenaar gaat voor een streling, maar dan agressief wordt. Het kan een lage tolerantie hebben voor fysiek contact en maakt het dan duidelijk aan de eigenaar om het met rust te laten. Het is daarom aan de eigenaar om het gedrag van zijn kat te analyseren om de actie te stoppen voordat het agressieve gedrag optreedt.

Een kitten goed opvoeden vereist stimulatie en manipulatie van jongs af aan. Als een kat niet voldoende gestimuleerd is (andere spelletjes, nieuwe mensen en andere dieren ontmoeten, enz.), kan hij vervolgens een zogenaamd ontwenningssyndroom ontwikkelen. Er is hier een gebrek aan socialisatie. De aangedane kat kan dan uit angst agressiviteit ontwikkelen. Een kat mag zich bijvoorbeeld niet uit angst laten aaien door een vreemde en agressief worden.

Bovendien, als een kat opgewonden raakt door een stimulus waar hij geen toegang toe heeft, zoals het zien van een andere kat buiten bijvoorbeeld, kan hij zijn agressiviteit overbrengen op een persoon/dier in de buurt. Een gebrek aan socialisatie of een belangrijke gebeurtenis kan de oorzaak zijn.

Merk op dat sommige kattenrassen zich van nature meer op hun gemak voelen bij één persoon: hun eigenaar. De component is hier dus erfelijk en het kan moeilijk zijn om te proberen bepaalde kattenrassen samen te laten leven met andere dieren of zelfs met kinderen.

In ieder geval kan bij agressief gedrag een consult bij een gedragstherapeutische dierenarts interessant zijn. Immers, eerst moet worden vastgesteld of dit gedrag niet het gevolg is van een gezondheidsprobleem of lichamelijke pijn. Als een medische oorzaak uitgesloten is, kan gedragstherapie worden toegepast met of zonder voorschrift van medicatie.