Bella Meki, auteur van The Run: How It Saved My Life, deelde met haar lezers: "Ik heb ooit een leven geleid dat bijna volledig werd gedomineerd door angst, obsessieve gedachten en verlammende angst. Ik heb jaren gezocht naar iets dat me zou bevrijden, en vond het uiteindelijk - het bleek helemaal geen medicijn of therapie te zijn (hoewel ze me hielpen). Het was rennen. Hardlopen gaf me het gevoel dat de wereld om me heen vol hoop is; hij liet me de onafhankelijkheid en de verborgen krachten in mij voelen die ik eerder niet kende. Er zijn veel redenen waarom fysieke activiteit wordt beschouwd als een manier om de geestelijke gezondheid te bevorderen: het verbetert de stemming en slaap en verlicht stress. Ik heb zelf gemerkt dat cardio-oefeningen een deel van de adrenaline die door stress wordt veroorzaakt, kunnen opgebruiken. Mijn paniekaanvallen stopten, er waren minder obsessieve gedachten, ik wist het onheilsgevoel kwijt te raken.
Hoewel het stigma rond psychische aandoeningen de afgelopen jaren is vervaagd, zijn de diensten die zijn opgezet om zorg te verlenen nog steeds disfunctioneel en ondergefinancierd. Daarom kan voor sommigen de genezende kracht van fysieke activiteit een echte openbaring zijn - hoewel het nog steeds noodzakelijk is om te bedenken dat lichaamsbeweging alleen mentale gezondheidsproblemen niet kan oplossen of zelfs het leven van mensen met ernstige ziekten niet kan vergemakkelijken.
Een recente studie gepubliceerd in het tijdschrift JAMA Psychiatry ondersteunde de theorie dat fysieke activiteit een effectieve strategie voor depressiepreventie is. (Hoewel het er ook aan toevoegt dat "lichamelijke activiteit kan beschermen tegen depressie, en/of depressie kan leiden tot verminderde fysieke activiteit.")
Het verband tussen lichaamsbeweging en geestelijke gezondheid is al lang vastgesteld. In 1769 schreef de Schotse arts William Buchan dat "van alle oorzaken die het leven van een man kort en ellendig houden, er geen grotere invloed heeft dan het gebrek aan goede lichaamsbeweging." Maar het is pas nu dat dit idee wijdverbreid is geworden.
Volgens één theorie heeft lichaamsbeweging een positief effect op de hippocampus, een deel van de hersenen dat betrokken is bij de mechanismen van de vorming van emoties. Volgens Dr. Brandon Stubbs, hoofd van NHS Physical Therapy and Mental Health Specialist, "krimpt de hippocampus bij psychische aandoeningen zoals depressie, bipolaire stoornis, schizofrenie, milde cognitieve stoornissen en dementie." Het bleek dat slechts 10 minuten lichte lichaamsbeweging op korte termijn een positief effect op de hippocampus heeft, en 12 weken regelmatige lichaamsbeweging op lange termijn een positief effect op de hippocampus.
Ondanks de vaak aangehaalde statistieken dat een op de vier mensen het risico loopt op een psychische aandoening, en ondanks de wetenschap dat lichaamsbeweging dit kan helpen voorkomen, hebben veel mensen geen haast om actief te worden. Uit gegevens van NHS England 2018 bleek dat slechts 66% van de mannen en 58% van de vrouwen van 19 jaar en ouder de aanbeveling van 2,5 uur matige lichaamsbeweging of 75 minuten krachtige lichaamsbeweging per week volgden.
Dit suggereert waarschijnlijk dat veel mensen sporten nog steeds saai vinden. Hoewel onze perceptie van lichaamsbeweging in de kindertijd wordt gevormd, blijkt uit statistieken van Public Health England uit 2017 dat in het laatste jaar van de basisschool slechts 17% van de kinderen de aanbevolen hoeveelheid dagelijkse lichaamsbeweging voltooide.
Op volwassen leeftijd offeren mensen vaak beweging op, rechtvaardigen ze zichzelf met een gebrek aan tijd of geld, en soms zeggen ze gewoon: "dit is niets voor mij." In de wereld van vandaag wordt onze aandacht getrokken naar andere dingen.
Volgens dr. Sarah Vohra, psychiater en schrijver, hebben veel van haar cliënten een algemene trend. Syndromen van angst en milde depressie worden bij veel jonge mensen waargenomen, en als je vraagt waar ze het meest mee bezig zijn, is het antwoord altijd kort: in plaats van in de frisse lucht te wandelen, brengen ze tijd door achter de schermen en hun echte relaties worden vervangen door virtuele.
Het feit dat mensen steeds meer tijd online doorbrengen in plaats van in het echte leven, kan bijdragen aan de perceptie van de hersenen als een abstracte entiteit, gescheiden van het lichaam. Damon Young schrijft in zijn boek How to Think About Exercise dat we fysieke en mentale stress vaak als tegenstrijdig beschouwen. Niet omdat we te weinig tijd of energie hebben, maar omdat ons bestaan in tweeën is gesplitst. Lichaamsbeweging geeft ons echter de mogelijkheid om tegelijkertijd zowel het lichaam als de geest te trainen.
Zoals psychiater Kimberly Wilson opmerkte, zijn er ook enkele specialisten die de neiging hebben om het lichaam en de geest afzonderlijk te behandelen. Volgens hem werken beroepen in de geestelijke gezondheidszorg in principe vanuit het principe dat het enige dat de moeite waard is om aandacht aan te besteden, is wat er in iemands hoofd omgaat. We idealiseerden de hersenen en het lichaam begon te worden gezien als iets dat de hersenen in de ruimte beweegt. We denken of waarderen ons lichaam en onze hersenen niet als één enkel organisme. Maar in feite kan er geen sprake zijn van gezondheid, als je alleen om het een geeft en geen rekening houdt met het ander.
Volgens Wybarr Cregan-Reid, auteur van Footnotes: How Running Makes Us Human, zal het veel tijd en moeite kosten om mensen ervan te overtuigen dat lichaamsbeweging inderdaad een effectieve manier is om iemands geestelijke gezondheid te verbeteren. Volgens hem heerste er bij mensen lange tijd onwetendheid over de enorme mogelijkheden van de positieve invloed van lichamelijke oefeningen op de mentale component. Nu wordt het publiek geleidelijk bewuster, er gaat nauwelijks een week voorbij zonder dat er nieuwe gegevens of nieuw onderzoek worden gepubliceerd over de relatie van bepaalde soorten fysieke activiteit met de geestelijke gezondheid. Maar het zal nog even duren voordat de samenleving ervan overtuigd is dat het uit de vier muren komen in de frisse lucht een wonderbaarlijke remedie is voor veel moderne ziekten.
Dus hoe overtuig je mensen ervan dat fysieke activiteit daadwerkelijk een gunstig effect kan hebben op de psyche? Een mogelijke tactiek die professionals kunnen gebruiken, is het aanbieden van scherp geprijsde sportschoollidmaatschappen als aanvulling op medicijnen en therapieën. Mensen overhalen om vaker te lopen - overdag naar buiten gaan, in de buurt van andere mensen, bomen en de natuur zijn - is ook een optie, maar het kan werken als je er steeds weer over praat. Mensen zullen immers hoogstwaarschijnlijk geen tijd willen blijven besteden aan lichamelijke activiteit als ze zich vanaf de eerste dag niet beter voelen.
Aan de andere kant, voor mensen die in een extreem moeilijke mentale toestand verkeren, klinkt het voorstel om uit te gaan en een wandeling te maken op zijn minst belachelijk. Mensen die in de greep zijn van angst of depressie, hebben misschien gewoon geen zin om alleen of met een groep vreemden naar de sportschool te gaan. In zo'n situatie kunnen gezamenlijke activiteiten met vrienden, zoals joggen of fietsen, helpen.
Een mogelijke oplossing is de Parkrun-beweging. Het is een gratis schema, uitgevonden door Paul Sinton-Hewitt, waarbij mensen elke week 5 km rennen - gratis, voor zichzelf, zonder zich te concentreren op wie hoe snel rent en wie wat voor soort schoenen heeft. In 2018 voerde de Glasgow Caledonian University een onderzoek uit onder meer dan 8000 mensen, van wie 89% zei dat parkrun een positief effect had op hun humeur en mentale gezondheid.
Er is nog een andere regeling gericht op het helpen van de meest kwetsbare leden van de samenleving. In 2012 werd Running Charity opgericht in het Verenigd Koninkrijk om jonge mensen te helpen die dakloos of kansarm zijn, van wie velen worstelen met psychische problemen. De mede-oprichter van deze organisatie, Alex Eagle, zegt: “Veel van onze jongeren leven in echt chaotische omgevingen en voelen zich vaak volkomen machteloos. Het komt voor dat ze zoveel moeite doen om een baan of woonruimte te vinden, maar dat hun inspanningen tevergeefs zijn. En door te rennen of te sporten, kunnen ze het gevoel hebben dat ze weer in vorm komen. Er zit een soort rechtvaardigheid en vrijheid in dat daklozen te vaak sociaal worden ontzegd. Toen onze bewegingsleden voor het eerst bereikten wat ze voor onmogelijk hielden - sommige mensen rennen voor het eerst 5K, anderen ondergaan een hele ultramarathon - verandert hun wereldbeeld op een buitengewone manier. Als je iets bereikt waarvan je innerlijke stem dacht dat het onmogelijk was, verandert dat de manier waarop je jezelf waarneemt.”
'Ik begrijp nog steeds niet waarom mijn angst afneemt zodra ik mijn veters aantrek en ga hardlopen, maar ik denk dat het niet overdreven is om te zeggen dat hardlopen mijn leven heeft gered. En vooral, ik was hier zelf ook door verrast, "concludeerde Bella Meki.