IJshaar (Exidiopsis effusa) foto en beschrijving

IJshaar (Exidiopsis effusa)

:

• ijswol
• Telephora stroomde uit
• Exidiopsis schuur
• Sebacine gemorst
• Exidiopsis grisea var. stroomde uit
• Exidiopsis quercina
• Sebacina quercina
• Peritrichous sebacine
• Gelakt Sebacina

"IJshaar", ook bekend als "ijswol" of "vorstbaard" (haarijs, ijswol of ijsbaard) is een soort ijs dat zich vormt op dood hout en eruitziet als fijn zijdeachtig haar.

Dit fenomeen wordt voornamelijk waargenomen op het noordelijk halfrond, tussen de 45e en 50e breedtegraad, in loofbossen. Maar zelfs boven de 60ste breedtegraad is dit verbazingwekkend mooie ijs bijna bij elke bocht te vinden, als er maar een geschikt bos en "correct" weer was (noot van de auteur).

"IJshaar" wordt gevormd op nat rottend hout (dode stammen en takken van verschillende groottes) bij een temperatuur iets onder nul en een vrij hoge luchtvochtigheid. Ze groeien op hout, niet op het oppervlak van de schors, en kunnen meerdere jaren achter elkaar op dezelfde plek verschijnen. Elke individuele haar heeft een diameter van ongeveer 0.02 mm en kan tot 20 cm lang worden (hoewel meer bescheiden exemplaren vaker voorkomen, tot 5 cm lang). De haren zijn erg kwetsbaar, maar kunnen desondanks in "golven" en "krullen" krullen. Ze kunnen hun vorm vele uren en zelfs dagen behouden. Dit suggereert dat iets het ijs verhindert om te herkristalliseren - het proces waarbij kleine ijskristallen worden omgezet in grote, dat normaal gesproken erg actief is bij temperaturen net onder nul.

Dit verbazingwekkende fenomeen werd voor het eerst beschreven in 1918 door de Duitse geofysicus en meteoroloog, maker van de theorie van continentale drift Alfred Wegener. Hij suggereerde dat een soort schimmel de oorzaak zou kunnen zijn. In 2015 bewezen Duitse en Zwitserse wetenschappers dat deze schimmel Exidiopsis effusa is, een lid van de Auriculariaceae-familie. Hoe de schimmel er precies voor zorgt dat ijs op deze manier kristalliseert, is niet helemaal duidelijk, maar er wordt aangenomen dat het een soort herkristallisatieremmer produceert, vergelijkbaar in zijn werking om eiwitten tegen te gaan. In ieder geval was deze schimmel aanwezig in alle houtmonsters waarop "ijshaar" groeide, en in de helft van de gevallen was het de enige soort die werd gevonden, en de onderdrukking ervan met fungiciden of blootstelling aan hoge temperaturen leidde ertoe dat " ijshaar” verscheen niet meer.

De paddenstoel zelf is vrij eenvoudig, en als het niet voor de bizarre haren van ijs was geweest, zouden ze er geen aandacht aan hebben besteed. In het warme seizoen wordt het echter niet opgemerkt.

Foto: Gulnara, maria_g, Wikipedia.