Je kunt sommige karaktereigenschappen veranderen, en soms is dat zelfs nodig. Maar is ons verlangen alleen voldoende? Wetenschappers van de Universiteit van Arizona hebben bewezen dat dit proces effectiever is als je het niet alleen doet, maar met de steun van professionals of gelijkgestemden.
In tegenstelling tot het heersende vooroordeel dat mensen niet veranderen, hebben wetenschappers bewezen dat we in feite ons hele leven veranderen - afhankelijk van gebeurtenissen, omstandigheden en leeftijd. Onderzoek toont bijvoorbeeld aan dat we de neiging hebben om gewetensvoller te zijn tijdens onze studententijd, minder sociaal na het huwelijk en aangenamer wanneer we de pensioengerechtigde leeftijd bereiken.
Ja, levensomstandigheden veranderen ons. Maar kunnen we zelf de eigenschappen van ons karakter veranderen als we dat willen? Erika Baransky, een onderzoeker aan de Universiteit van Arizona, stelde deze vraag. Ze nodigde twee groepen mensen uit om mee te doen aan een online onderzoek: zo'n 500 mensen van 19 tot 82 jaar en zo'n 360 studenten.
De meeste mensen zeiden dat ze extraversie, consciëntieusheid en emotionele stabiliteit wilden vergroten
Het experiment was gebaseerd op het wetenschappelijk erkende concept van de "big five" persoonlijkheidskenmerken, waaronder:
- extraversie,
- welwillendheid (vriendelijkheid, vermogen om tot overeenstemming te komen),
- consciëntieusheid (bewustzijn),
- neuroticisme (de tegenovergestelde pool is emotionele stabiliteit),
- openstaan voor ervaring (intelligentie).
Eerst werd aan alle deelnemers gevraagd om een vragenlijst van 44 items in te vullen om vijf belangrijke eigenschappen van hun persoonlijkheid te meten, en vervolgens werd hen gevraagd of ze iets aan zichzelf wilden veranderen. Degenen die positief reageerden, hebben de gewenste veranderingen beschreven.
In beide groepen zeiden de meeste mensen dat ze extraversie, consciëntieusheid en emotionele stabiliteit wilden vergroten.
Verander…integendeel
De studenten werden een half jaar later opnieuw geïnterviewd, de eerste groep een jaar later. Geen van de groepen heeft zijn doel bereikt. Bovendien vertoonden sommigen zelfs veranderingen in de tegenovergestelde richting.
Volgens Baranski leidden de intenties om hun persoonlijkheid te veranderen voor de leden van de eerste groep niet tot echte veranderingen. Wat betreft de tweede, studentengroep, waren er enkele resultaten, maar helemaal niet wat je zou verwachten. Jongeren veranderden ofwel hun gekozen karaktereigenschappen, maar in de tegenovergestelde richting, of andere aspecten van hun persoonlijkheid in het algemeen.
Vooral studenten die ervan droomden gewetensvol te zijn, waren zes maanden later eigenlijk minder gewetensvol. Dit gebeurde waarschijnlijk omdat hun bewustzijnsniveau vanaf het begin nogal laag was.
Zelfs als we de langetermijnvoordelen van duurzamere verandering kennen, lijken kortetermijndoelen belangrijker
Maar onder studenten die de wens uitdrukten om extraversie te vergroten, toonde de laatste test een toename van eigenschappen als vriendelijkheid en emotionele stabiliteit. Misschien in een poging om socialer te worden, suggereerde de onderzoeker, waren ze eigenlijk gericht op vriendelijker en minder sociaal angstig zijn. En dit gedrag hangt nauw samen met goodwill en emotionele stabiliteit.
Misschien heeft de groep universiteitsstudenten meer veranderingen meegemaakt omdat ze een transformatieperiode in hun leven doormaken. “Ze komen in een nieuwe omgeving en voelen zich vaak ellendig. Misschien worden ze een beetje gelukkiger door te proberen bepaalde karaktertrekken te veranderen, stelt Baranski. “Maar tegelijkertijd staan ze onder druk van allerlei eisen en verplichtingen – ze moeten het goed doen, een specialiteit kiezen, een stage lopen … Dat zijn de taken die momenteel prioriteit hebben.
Zelfs als de studenten zich bewust zijn van de voordelen op lange termijn van duurzamere verandering, lijken kortetermijndoelen in deze situatie voor hen belangrijker.”
Eén wens is niet genoeg
Over het algemeen laten de resultaten van het onderzoek zien dat het moeilijk voor ons is om onze persoonlijkheidskenmerken alleen op basis van verlangen te veranderen. Dit betekent niet dat we ons karakter helemaal niet kunnen veranderen. We hebben misschien hulp van buitenaf nodig, zei Baranski, van een professional, een vriend of zelfs een mobiele app om ons aan onze doelen te herinneren.
Erica Baranski had opzettelijk geen interactie met de projectdeelnemers tussen de eerste en tweede fase van gegevensverzameling. Dit is anders dan de benadering van een andere wetenschapper, Nathan Hudson van de Southern Methodist University, die samen met collega's gedurende 16 weken proefpersonen volgde in verschillende andere onderzoeken.
Er zijn aanwijzingen in de klinische psychologie dat therapeutische coaching leidt tot veranderingen in persoonlijkheid en gedrag.
De onderzoekers beoordeelden om de paar weken de persoonlijke kwaliteiten van de deelnemers en hun voortgang bij het bereiken van de doelen. In zo'n nauwe interactie met wetenschappers maakten de proefpersonen grote vorderingen bij het veranderen van hun karakter.
"Er zijn aanwijzingen in de klinische psychologie dat therapeutische coaching leidt tot veranderingen in persoonlijkheid en gedrag", legt Baranski uit. – Er is ook recent bewijs dat met regelmatige interactie tussen de deelnemer en de onderzoeker persoonlijkheidsverandering inderdaad mogelijk is. Maar als we één op één met deze taak zitten, is de kans op veranderingen niet zo groot.
De expert hoopt dat toekomstig onderzoek zal uitwijzen welke mate van interventie nodig is om ons te helpen onze doelen te bereiken, en welke soorten strategieën het beste zijn voor het transformeren en ontwikkelen van verschillende karaktereigenschappen.