Om een kind gelukkig en zelfverzekerd te laten opgroeien, is het noodzakelijk om optimisme in hem te cultiveren. Het idee lijkt voor de hand liggend, maar we begrijpen vaak niet wat daarvoor nodig is. Overmatige eisen, evenals overbescherming, kunnen andere houdingen bij een kind vormen.
De voordelen van optimisme zijn door vele onderzoeken bewezen. Ze bestrijken alle levensgebieden (gezin, academisch, professioneel), inclusief mentale stabiliteit. Optimisme vermindert stress en beschermt tegen depressie.
Nog verrassender is dat het effect van optimisme de gezondheid van het lichaam als geheel beïnvloedt. Optimisme voedt het gevoel van eigenwaarde en zelfvertrouwen. Dit tast het immuunsysteem aan. Optimisten blijven langer actief, herstellen sneller van blessures, lichamelijke inspanning en ziekte.
Psychologieën: Je denkt dat het opvoeden van een gelukkig kind betekent dat je hem een optimistische manier van denken moet bijbrengen. Wat betekent het?
Alain Braconnier, psycholoog, psychoanalyticus, auteur van Het optimistische kind: in het gezin en op school: Optimisme is het vermogen om enerzijds positieve scenario's te zien en anderzijds om een redelijke inschatting van problemen te geven. Pessimisten zijn vatbaar voor het devalueren van oordelen en negatieve generalisaties. Ze zeggen vaak: «Ik ben een lege plek», «Ik kan de omstandigheden niet aan». Optimisten staan niet stil bij wat er al is gebeurd, ze proberen erachter te komen wat ze nu moeten doen.
Optimisme - aangeboren of verworven kwaliteit? Hoe herken je de neiging van een kind tot optimisme?
Alle kinderen vertonen vanaf de geboorte tekenen van optimisme. Vanaf de eerste maanden lacht het kind naar volwassenen om te laten zien dat het goed met hem gaat. Hij is nieuwsgierig naar alles, hij is gepassioneerd door alles wat nieuw is, alles wat beweegt, glinstert, geluid maakt. Hij vraagt constant aandacht. Hij wordt al snel een groot uitvinder: hij wil alles proberen, alles bereiken.
Voed je kind zo op dat zijn gehechtheid aan jou er niet uitziet als een verslaving, maar tegelijkertijd een gevoel van veiligheid geeft
Als de baby oud genoeg is om uit zijn bedje te komen, begint hij meteen de ruimte om haar heen te verkennen. In de psychoanalyse wordt dit de 'levensdrift' genoemd. Het dwingt ons om de wereld te veroveren.
Maar uit onderzoek blijkt dat sommige kinderen nieuwsgieriger en extravert zijn dan andere. Onder experts was er een mening dat dergelijke kinderen 25% van het totale aantal uitmaken. Dit betekent dat voor driekwart natuurlijk optimisme kan worden gewekt door training en de juiste sfeer.
Hoe je dat doet?
Naarmate het kind opgroeit, krijgt het beperkingen en kan het agressief en ongelukkig worden. Optimisme helpt hem niet toe te geven aan moeilijkheden, maar ze te overwinnen. Tussen de leeftijd van twee en vier jaar lachen en spelen zulke kinderen veel, zijn ze minder bang om afscheid te nemen van hun ouders en verdragen ze eenzaamheid beter. Ze kunnen tijd alleen met zichzelf doorbrengen, ze kunnen zichzelf bezighouden.
Om dit te doen, voedt u uw kind zo op dat zijn gehechtheid aan u niet op een verslaving lijkt, maar tegelijkertijd een gevoel van veiligheid geeft. Het is belangrijk dat u er bent wanneer hij u nodig heeft, bijvoorbeeld om hem te helpen in slaap te vallen. Uw deelname is nodig zodat het kind angsten, scheidingen, verliezen leert ervaren.
Als ouders het kind te veel prijzen, kan hij het idee krijgen dat iedereen hem iets verschuldigd is
Het is ook belangrijk om doorzettingsvermogen te stimuleren bij alles wat een kind onderneemt, of het nu gaat om sporten, tekenen of puzzelen. Als hij volhoudt, boekt hij veel succes en als resultaat ontwikkelt hij een positief beeld van zichzelf. Het is voldoende om kinderen te observeren om te begrijpen wat hen plezier geeft: het besef dat ze iets doen.
Ouders moeten het positieve zelfbeeld van het kind versterken. Ze zouden kunnen zeggen: "Laten we eens kijken waarom je het niet goed hebt gedaan." Herinner hem aan zijn eerdere successen. Spijt leidt tot pessimisme.
Denk je niet dat een al te optimistisch kind door een roze bril naar de wereld zal kijken en opgroeit zonder voorbereid te zijn op de beproevingen van het leven?
Redelijk optimisme stoort niet, maar helpt integendeel om zich beter aan te passen aan de realiteit. Onderzoek toont aan dat optimisten meer verzameld en gefocust zijn in stressvolle situaties en flexibeler zijn wanneer ze worden geconfronteerd met uitdagingen.
Natuurlijk hebben we het niet over pathologisch optimisme, dat wordt geassocieerd met de illusie van almacht. In zo'n situatie waant het kind (en dan de volwassene) zich een genie, Superman, aan wie alles onderworpen is. Maar deze visie is gebaseerd op een vertekend beeld van de wereld: geconfronteerd met moeilijkheden zal zo iemand proberen zijn overtuigingen te beschermen met behulp van ontkenning en terugtrekking in fantasie.
Hoe ontstaat zo'n overdreven optimisme? Hoe kunnen ouders dit scenario vermijden?
Het zelfrespect van het kind, zijn beoordeling van zijn eigen sterke punten en capaciteiten, hangt af van de benadering van ouders van onderwijs. Als ouders het kind te veel prijzen, hem bewonderen met of zonder reden, kan hij het idee krijgen dat iedereen hem iets verschuldigd is. Zelfrespect wordt volgens hem dus niet geassocieerd met echte daden.
Het belangrijkste is dat het kind begrijpt waarom hij wordt geprezen, wat hij heeft gedaan om deze woorden te verdienen.
Om dit te voorkomen, moeten ouders de motivatie van een kind vormen voor zelfverbetering. Waardeer zijn prestaties, maar voor zover ze het verdienen. Het belangrijkste is dat het kind begrijpt waarom hij wordt geprezen, wat hij heeft gedaan om deze woorden te verdienen.
Aan de andere kant zijn er ouders die de lat heel hoog leggen. Wat zou je hen adviseren?
Wie te veel van een kind verlangt, loopt het risico hem een gevoel van ontevredenheid en minderwaardigheid te geven. De constante verwachting van alleen de beste resultaten creëert een gevoel van angst. Ouders denken dat dit de enige manier is om iets te bereiken in het leven. Maar de angst om onwaardig te zijn, verhindert het kind om te experimenteren, nieuwe dingen te proberen, buiten de gebaande paden te gaan - uit angst om niet aan de verwachtingen te voldoen.
Optimistisch denken is onmogelijk zonder het gevoel van 'ik kan het'. Het is noodzakelijk om een gezond concurrentievermogen en doelgerichtheid bij het kind aan te moedigen. Maar ouders moeten de toestand van het kind nauwlettend in de gaten houden en begrijpen wat hij echt kan doen. Als hij slecht is in pianolessen, moet je hem niet als voorbeeld stellen voor Mozart, die op vijfjarige leeftijd zijn eigen stukken componeerde.