De relatie tussen moeder en dochter is zelden eenvoudig. Het herkennen van hun ambivalentie en het begrijpen van de oorzaken ervan zal de spanning helpen verlichten, zegt de gezinspsycholoog.
Cultuur biedt ons het stereotype van moederliefde als ideaal en onbaatzuchtig. Maar in werkelijkheid is de relatie tussen moeder en dochter nooit eenduidig. Ze mixen veel verschillende ervaringen, waaronder agressie niet de laatste is.
Het ontstaat wanneer een vrouw begint te begrijpen dat ze oud wordt... De aanwezigheid van haar dochter doet haar opmerken wat ze niet wil opmerken. De afkeer van de moeder is op haar dochter gericht, alsof ze het expres deed.
De moeder kan ook boos zijn vanwege de «oneerlijke» verdeling van de voordelen van de beschaving: de generatie van de dochter ontvangt ze meer dan die waartoe zij zelf behoort.
Agressie kan zich bijna openlijk manifesteren, als een verlangen om een dochter te vernederen, bijvoorbeeld: "Je handen zijn als apenpoten, en mannen hebben me altijd gecomplimenteerd over de schoonheid van mijn handen." Zo'n vergelijking is niet in het voordeel van de dochter, alsof ze de moeder herstelt en haar teruggeeft wat ze « schuldig is ».
Agressie kan goed worden vermomd. "Ben je niet te licht gekleed?" — een zorgzame vraag verbergt de twijfel dat de dochter in staat is om haar eigen kleding te kiezen.
Agressie is misschien niet direct gericht op de dochter, maar op haar uitverkorene, die onderhevig is aan min of meer harde kritiek (“Je zou een betere man kunnen vinden”). Dochters voelen deze geheime agressie en reageren in natura.
Ik hoor vaak op een biechtreceptie: "Ik haat mijn moeder"
Soms voegen vrouwen eraan toe: «Ik wil dat ze sterft!» Dit is natuurlijk geen uiting van echt verlangen, maar van de kracht van gevoelens. En dit is de belangrijkste stap in het helen van relaties - de erkenning van hun gevoelens en het recht daarop.
Agressie kan nuttig zijn - het stelt moeder en dochter in staat te beseffen dat ze verschillend zijn, met verschillende verlangens en smaken. Maar in gezinnen waar "de moeder heilig is" en agressie verboden is, verstopt ze zich onder verschillende maskers en kan ze zelden worden herkend zonder de hulp van een psychotherapeut.
In de relatie met haar dochter kan de moeder onbewust het gedrag van haar eigen moeder herhalen, zelfs als ze ooit heeft besloten dat ze nooit zal zijn zoals zij. De herhaling of categorische afwijzing van het gedrag van de moeder duidt op afhankelijkheid van gezinsprogramma's.
Moeder en dochter kunnen begripvol met elkaar en met zichzelf omgaan als ze de moed vinden om hun gevoelens te onderzoeken. Een moeder die begrijpt wat ze echt nodig heeft, zal een manier kunnen vinden om aan haar behoeften te voldoen en haar zelfrespect te behouden zonder haar dochter te vernederen.
En de dochter zal misschien in de moeder een innerlijk kind zien met een onbevredigde behoefte aan liefde en erkenning. Dit is geen wondermiddel voor vijandigheid, maar een stap naar innerlijke bevrijding.