Waar gaat het gevoel van zelfbeheersing heen dat ons overdag gewoonlijk op de been houdt? Waarom laat het ons in het holst van de nacht achter?
Polina is onvervangbaar op het werk. Ze lost dagelijks tientallen kleine en grote problemen op. Ze voedt ook drie kinderen op en familieleden geloven dat ze ook een man bij zich heeft die niet te snel is. Polina klaagt niet, ze houdt zelfs van zo'n leven. Zakelijke bijeenkomsten, trainingen, contracten 'branden', huiswerk nakijken, een zomerhuis bouwen, feesten met de vrienden van haar man - deze hele dagelijkse caleidoscoop vormt zich als vanzelf in haar hoofd.
Maar soms wordt ze om vier uur 's ochtends wakker... bijna in paniek. Alles wat dringend, "brandend", ongedaan gemaakt wordt, sorteert hij in zijn hoofd. Hoe kon ze zoveel aan? Ze zal geen tijd hebben, ze zal het niet aankunnen – simpelweg omdat het fysiek niet mogelijk is! Ze zucht, probeert in slaap te vallen, het lijkt haar dat al haar talloze zaken op haar vallen in de schemering van de slaapkamer, op haar borst drukkend ... En dan komt de gebruikelijke ochtend. Terwijl ze onder de douche staat, begrijpt Polina niet meer wat er 's nachts met haar is gebeurd. Niet het eerste jaar dat ze in extreme modus leeft! Ze wordt weer zichzelf, “echt” – vrolijk, zakelijk.
Op het consult vertelt Philip over het feit dat hij vergevorderde kanker heeft. Hij is een volwassen, evenwichtig persoon, een realist en kijkt filosofisch naar het leven. Hij weet dat zijn tijd opraakt en daarom besloot hij elk moment dat hem nog restte te gebruiken op een manier die hij voor zijn ziekte niet vaak deed. Philip voelt de liefde en steun van dierbaren: zijn vrouw, kinderen, vrienden – hij leidde een goed leven en heeft nergens spijt van. Soms wordt hij bezocht door slapeloosheid, meestal tussen twee en vier uur 's ochtends. Half slapend voelt hij verwarring en angst in zich opbouwen. Hij wordt overmand door twijfels: "Wat als de artsen die ik zo vertrouw, me niet kunnen helpen als de pijn begint?" En hij wordt helemaal wakker... En 's morgens verandert alles - net als Polina, staat Philip ook perplex: betrouwbare specialisten zijn bij hem betrokken, de behandeling is perfect doordacht, zijn leven verloopt precies zoals hij het heeft georganiseerd. Waarom zou hij zijn tegenwoordigheid van geest kunnen verliezen?
Ik ben altijd gefascineerd geweest door die donkere uren van de ziel. Waar gaat het gevoel van zelfbeheersing heen dat ons overdag gewoonlijk op de been houdt? Waarom laat het ons in het holst van de nacht achter?
Het brein, inactief, begint zich zorgen te maken over de toekomst, wordt angstig, als een moederkloek die haar kippen uit het oog heeft verloren.
Volgens cognitief psychologen heeft ieder van ons gemiddeld ongeveer twee keer zoveel positieve gedachten (“ik ben goed”, “ik kan vertrouwen op mijn vrienden”, “ik kan het”) dan negatieve (“ik ben een mislukking', 'niemand helpt me', 'ik ben nergens goed voor'). De normale verhouding is twee op één, en als je er sterk van afwijkt, loopt een persoon het risico te vervallen in het hypertrofische optimisme dat kenmerkend is voor manische toestanden, of, omgekeerd, in het pessimisme dat kenmerkend is voor depressie. Waarom vindt de verschuiving naar negatieve gedachten zo vaak midden in de nacht plaats, ook al hebben we in ons normale leven overdag geen last van depressies?
De traditionele Chinese geneeskunde noemt deze slaapfase 'longuur'. En het gebied van de longen, volgens het Chinese poëtische idee van het menselijk lichaam, is verantwoordelijk voor onze morele kracht en emotionele balans.
De westerse wetenschap biedt vele andere verklaringen voor het mechanisme van het ontstaan van onze nachtelijke angsten. Het is bekend dat de hersenen, als ze niet actief zijn, zich zorgen gaan maken over de toekomst. Hij wordt angstig als een moederkloek die haar kuikens uit het oog heeft verloren. Het is bewezen dat elke activiteit die onze aandacht vereist en onze gedachten organiseert, ons welzijn verbetert. En in het holst van de nacht zijn de hersenen ten eerste nergens mee bezig en ten tweede zijn ze te moe om taken op te lossen die concentratie vereisen.
Een andere versie. Onderzoekers van de universiteit van Harvard bestudeerden gedurende de dag veranderingen in de hartslag van de mens. Het bleek dat 's nachts de balans tussen het sympathische (verantwoordelijk voor de snelheid van fysiologische processen) en parasympathische (controlerende remming) zenuwstelsel tijdelijk verstoord is. Het lijkt erop dat dit ons kwetsbaarder maakt, vatbaar voor verschillende storingen in het lichaam, zoals astma-aanvallen of hartaanvallen. Inderdaad, deze twee pathologieën verschijnen vaak 's nachts. En aangezien de toestand van ons hart verband houdt met het werk van de hersenstructuren die verantwoordelijk zijn voor emoties, kan een dergelijke tijdelijke desorganisatie ook nachtmerries veroorzaken.
We kunnen niet ontsnappen aan het ritme van onze biologische mechanismen. En iedereen heeft op de een of andere manier te maken met innerlijke onrust tijdens de donkere uren van de ziel.
Maar als je weet dat deze plotselinge angst slechts een pauze is die door het lichaam is geprogrammeerd, zal het gemakkelijker zijn om het te overleven. Misschien is het voldoende om te onthouden dat de zon 's morgens opkomt en dat de nachtgeesten niet langer zo verschrikkelijk voor ons zullen lijken.